Ashtu si unazat e pemëve tregojnë vitet e tyre, dhëmbët mund të përdoren për të përcaktuar moshën biologjike të një individi. Çdo shtresë që shtohet në dentinë dhe smalt gjatë viteve mbart shenja të dukshme që ekspertët mund t’i lexojnë.
Por roli i dhëmbëve nuk kufizohet vetëm te përcaktimi i moshës. Përmes analizave të hollësishme, stomatologët dhe antropologët mund të zbulojnë:
- Ushqyerjen dhe stilin e jetesës – përbërja kimike e dhëmbëve tregon çfarë ka ngrënë një person, si dhe praninë e elementëve si kalcium, fluor apo metale të rënda.
- Sëmundjet e kaluara – periudhat e stresit biologjik, siç janë sëmundjet apo kequshqyerja, lënë “shenja” në shtresat e dhëmbëve.
- Origjinën gjeografike – përmes analizës izotopike, mund të zbulohet në cilën zonë ka jetuar dikush, sepse uji dhe ushqimi i asaj zone lënë gjurmë karakteristike në dhëmbë.
- Zakone personale – përdorimi i duhanit, pirja e kafesë ose çajit, madje edhe mënyra e përtypjes, lënë gjurmë të dallueshme në sipërfaqen e dhëmbëve.
Këto karakteristika i bëjnë dhëmbët një arkiv natyror të jetës sonë, ndaj përdoren gjerësisht jo vetëm në stomatologji, por edhe në mjekësi ligjore dhe antropologji për të zbuluar të dhëna mbi njerëzit e së kaluarës dhe identifikimin e individëve në rastet moderne.