Një teknikë e re revolucionare mund të lejojë gurët e grimcuar të thithin më shpejt dioksidin e karbonit (CO₂) nga atmosfera, duke përmirësuar një metodë tashmë të njohur në kuadër të masave klimatike.
Ky proces bazohet në përdorimin e mineraleve natyrore silikate, si bazalti, të cilat reagojnë me ujin dhe CO₂ për të formuar karbonate të ngurta. Kjo metodë, e njohur si Erozioni i Përshpejtuar i Gurëve (ERW), ka demonstruar se shpërndarja e gurëve silikatë të grimcuar në tokat bujqësore jo vetëm që ndihmon në largimin e karbonit nga atmosfera, por gjithashtu përmirëson rendimentin e kulturave bujqësore.
Përshpejtimi i procesit të thithjes së CO₂
Megjithatë, shkencëtari Matthew Kanan nga Universiteti Stanford në SHBA thekson se procesi natyror i erozionit të mineraleve silikate është tepër i ngadaltë për të ndikuar në mënyrë domethënëse në uljen e niveleve të CO₂ në atmosferë. “Të dhënat tregojnë qartë se këto minerale nuk degradojnë me shpejtësi të mjaftueshme për të qenë efektive në kapjen e karbonit,” thekson ai.
Për të adresuar këtë sfidë, Kanan dhe kolegu i tij Yuxuan Chen kanë zhvilluar një metodë inovative për të rritur reaktivitetin e mineraleve silikate. Ata kanë zbuluar se duke ngrohur minerale të pasura me kalcium dhe magnez, mund të prodhohen substanca më reaktive, si oksidi i magnezit dhe silikati i kalciumit. “Ky proces përshpejton shpërbërjen e mineraleve mijëra herë më shpejt sesa metodat tradicionale,” shpjegon Kanan. Studimi i tyre është publikuar në revistën shkencore Nature.
Sfida e zbatimit dhe perspektivat e ardhshme
Pavarësisht potencialit të kësaj teknologjie, procesi kërkon përdorimin e furrave me temperatura të larta, të cilat zakonisht furnizohen me gaz natyror. Megjithatë, Kanan sugjeron se emetimet e lidhura me këtë proces mund të kapen ose të kompensohen, duke e bërë metodën neutral në emetimet e karbonit. Sipas llogaritjeve të ekipit të tij, një ton material reaktiv mund të kapë një ton CO₂.
Ndërkohë, shkencëtarët po punojnë për të zgjeruar procesin dhe synojnë ta ofrojnë këtë material për fermerët si një alternativë për përmirësimin e cilësisë së tokës.
Ekspertët janë optimistë për potencialin e kësaj teknike, por paralajmërojnë se shkallëzimi i saj mund të jetë sfidues. Profesorja Rachael James nga Universiteti i Southampton-it thekson rëndësinë e përshpejtimit të procesit, duke shtuar: “Do të preferoja të shihja rezultate domethënëse brenda 10 viteve, sesa të presim 50 vjet për ndikimin e tij.”
Nga ana tjetër, Phil Renforth nga Universiteti Heriot-Watt thekson nevojën për kërkime të mëtejshme për ndikimin e këtyre mineraleve në tokën bujqësore, duke nënvizuar se jo të gjitha materialet e prodhuara mund të jenë të përshtatshme për bujqësi.
Me kërkime të vazhdueshme dhe zhvillim të mëtejshëm, kjo teknologji mund të bëhet një mjet i fuqishëm në luftën kundër ndryshimeve klimatike.