Studimet arkeologjike dhe antropologjike kanë zbuluar se shenjat më të hershme të kariesit dentar janë gjetur në kafka njerëzore që datojnë mbi 15,000 vjet më parë. Para kësaj periudhe, tek komunitetet gjuetare, incidenca e kariesit ka qenë tepër e ulët. Arsyeja lidhet me dietën e tyre: ata konsumonin ushqime të pa përpunuara, si mish, peshk, fruta të egra dhe perime, të cilat kishin përmbajtje të ulët karbohidratesh të fermentueshme dhe nuk lejonin zhvillim të madh të baktereve kariogjene.
Rreth 10,000 vjet më parë, me revolucionin bujqësor, njerëzit filluan të kultivonin drithëra dhe bimë të pasura me niseshte. Ky ndryshim i madh ushqimor solli rritje të konsumit të sheqernave natyrore, të cilat shndërrohen shpejt në acid nga bakteret orale si Streptococcus mutans. Acidet e prodhuara filluan të shpërbëjnë smaltin, duke rritur ndjeshëm rastet e kariesit.
Dëshmitë arkeologjike për këtë përfshijnë:
- Vrima dhe kavitetet e dukshme në dhëmbët e skeleteve të lashta.
- Analiza mikroskopike të gurit dentar (pllakës së mineralizuar), ku janë gjetur mbetje ushqimore dhe ADN bakteriale.
- Zbulime të veglave primitive dentare, të cilat tregojnë se njerëzit përpiqeshin të hiqnin indin e sëmurë edhe mijëra vite më parë.
Ky ndryshim historik tregon se evolucioni i kariesit është ngusht i lidhur me evolucionin e ushqimit dhe mënyrës së jetesës. Mund të thuhet se zhvillimi i bujqësisë jo vetëm që ndryshoi shoqërinë njerëzore, por edhe e bëri stomatologjinë të nevojshme si pjesë të mjekësisë.