Studime të reja sugjerojnë se përdorimi i tepërt i inteligjencës artificiale mund të ndikojë negativisht në aftësinë tonë për të menduar në mënyrë kritike dhe të pavarur. Në një kërkim të MIT, pjesëmarrësit që përdorën ChatGPT për të shkruar ese shfaqën më pak aktivitet mendor krahasuar me ata që mbështeteshin vetëm në mendjen e tyre. Ata gjithashtu kishin ndjenjë më të ulët përgjegjësie për shkrimet dhe mbanin mend më pak nga ato që kishin shkruar. Hulumtime të tjera kanë treguar se të rinjtë që përdorin shpesh AI mund të zhvillojnë të ashtuquajturin “lehtësim kognitiv” – pra ta ndjejnë më pak nevojën për të menduar vetë sepse u besojnë përgjigjeve të gatshme.
Megjithatë, këto janë studime të hershme dhe nuk provojnë se AI e dëmton drejtpërdrejt trurin. Ekspertët thonë se problemi nuk është vetë teknologjia, por mënyra si e përdorim. Kur përdoret vetëm për të marrë përgjigje të shpejta pa analizë, AI mund të dobësojë angazhimin mendor, aftësinë për të kujtuar dhe përqendruar. Por kur përdoret për të verifikuar informacione, për të gjeneruar ide dhe për të nxitur kreativitetin, atëherë mund të ndihmojë të mendojmë më thellë. Prandaj, çelësi është përdorimi i vetëdijshëm – jo zëvendësimi i mendimit, por forcimi i tij.