A do të shënojë apokalipsi i insekteve fillimin e fundit të biodiversitetit? Apo në një skenar post-atomik, a do të jetë Blattella germanica e vetmja krijesë që do të mbijetojë? Nuk është skenari i “The Last of Us” ose një nga serialeve të shumta televizive në qarkullim, por pyetje reale për këto kohë të errëta.
Regjistrimi i shtatorit më të nxehtë në histori ka të bëjë me këtë, me gjithë respektin për ata që dyshojnë se klima po çmendet. Ende pa ikur tronditja nga pandemia, erdhi pushtimi nga Rusia i Ukrainës dhe hipoteza e “luftës së tretë botërore”. Më pas, u hap sërish çështja shekullore izraelito-palestineze, me një parashikim tmerri të papërshkrueshëm, më pas masakër dhe ndoshta një përshkallëzim. “A peste, uria et bello, libera nos Domine” thërrasin besimtarët në liturgji.
Tre frikërat e mëdha – epidemitë, uria dhe lufta – nuk kanë ndryshuar. Sa i përket kalorësit të katërt, misterioz të apokalipsit të Dhiatës së Re, sot duket se është Inteligjenca Artificiale. Nga Brukseli në Uashington ka një shtim të ligjeve për të parandaluar daljen jashtë kontrollit, ndërsa vetë krijuesit e ChatGPT kanë krijuar një njësi gatishmërie, përgatitjeje (për më të keqen).
Dikush mund të pajtohet ose të mos pajtohet me taktikat e Rebelimit të Zhdukjes, por sigurisht kanë pasur një intuitë të shkëlqyer: emrin. Nuk luftojnë “ngrohjen e klimës”, as “krizën klimatike” më urgjente: rebelohen kundër zhdukjes. Term i ngarkuar, i cili rikthen peshën ekzistenciale të problemit. Deri në atë pikë sa edhe UNDP e quajti fushatën e vet për të braktisur hidrokarburet: “Mos zgjidhni zhdukjen”.
“Zhdukja e gjashtë” është titulli i librit të Elizabeth Kolbert, e cila thotë se jemi dhjetë vjet më keq se në momentin e shkrimit të tij. A do të mund të shpëtojmë nga kjo zhdukje apo jemi të dënuar? Në këtë mjedis ku ekoankthi është një term i zakonshëm, është e rëndësishme të ndërmarrim hapa konkrete dhe të mos lejojmë zhvillimin e papërgjegjshëm.
Alderman, në romanin e saj “The Future”, shikon një botë të dominuar nga disa perandorë teknologjikë kapriçiozë. Ata, të informuar nga një sistem ekskluziv mesazhesh, nxitohen drejt bunkerëve për të mbijetuar. Një skenar i tmerrshëm, por në realitet, çdo zgjidhje duhet të fillojë nga vëmendja ndaj problematikave dhe veprimeve të mençura.
Përballë kësaj zhduke të mundshme, është e rëndësishme të përqendrohemi në zgjidhje të qëndrueshme, si ndalimi i ndërtimit të impianteve të karburanteve fosile dhe investimi masiv në teknologjitë e rinovueshme. Dhe ndërsa kërkohet një ndryshim i madh në nivel global, çdo individ duhet të ndërmarrë hapa të vogla drejt një mjedisit më të qëndrueshëm.
Prandaj, në vend që të lejohemi të zhytemi në pesimizmin apokaliptik, duhet të përdorim këtë kohë për të mobilizuar veprimin, sensibilizimin dhe ndryshimin e sjelljeve. Një qasje e përgjegjshme ndaj mjedisit është kyçja e mbijetesës së njerëzimit në këtë periudhë të vështirë.
